De NAVO vertrekt uit Afghanistan. Hoe nuttig was de Nederlandse bijdrage in Uruzgan?

Voor 11 september, precies 20 jaar na de aanslagen van 9/11, wil de NAVO haar troepen weghebben uit Afghanistan. Ook Nederland is daar nog met een aantal militairen aanwezig.

De grootste Nederlandse militaire operatie in Afghanistan vond plaats in de provincie Uruzgan, die liep tot 1 december 2010. Die missie kostte 25 Nederlandse militairen het leven.

Vier jaar lang had NL met militairen en ontwikkelingsprojecten geprobeerd de geïsoleerde en arme provincie te stabiliseren, de invloed van de Taliban te verminderen en in alle opzichten groei te bevorderen: economisch, maar bijvoorbeeld ook door schooltjes te bouwen en meisjes te stimuleren naar school te gaan. Het was – op stevig aandringen van de Tweede Kamer - een opbouwmissie.

In die periode dat Nederland daar zat, was Marten de Boer als diplomaat verantwoordelijk voor die opbouw. Hij leidde de ontwikkelingsprojecten. Volkskrant-journalist Noël van Bemmel kwam in die tijd regelmatig in Uruzgan. Samen gingen ze terug. Jaap Jansen sprak met ze in Betrouwbare Bronnen 151.

Volgens Marten de Boer is het zonde dat Nederland er maar vier jaar met stevige militaire inzet geweest is. De politiek moet, vindt hij, meer op lange termijn gaan denken en niet elke kabinetsperiode weer met andere criteria gaan werken. Pas als het bestuur in een land waar Nederland helpt stabiliseert, kan het zich echt ontwikkelen.

Inmiddels heeft de Taliban weer 80 tot 90 procent van Uruzgan in handen, noteerde onderzoeksbureau The Liaison Office in een onderzoek dat mogelijk werd gemaakt door Cordaid. Je kunt niet om de Taliban heen als je in Uruzgan iets wilt bereiken, vertelt De Boer. Dat was in de Nederlandse tijd ook al zo, al vertelden ministers dat niet aan de Tweede Kamer. Er werden zelfs spullen opgeslagen bij een Taliban-commandant thuis!

De twee reisden undercover: jezelf meteen als journalist presenteren maakt je een target. Maar oudgedienden herkenden De Boer en de sfeer was meteen weer hartelijk. De held van het verhaal: een jonge vrouw die haar vader overtuigde dat dingen anders moesten – een schier onmogelijke klus in ruraal Afghanistan. Zij is nu in Kabul het jongste parlementslid.

Deze aflevering van Betrouwbare Bronnen biedt inzicht hoe ontwikkelingssamenwerking zelfs in het minst begaanbare deel van Afghanistan – de provincie ook waar de meeste Taliban vandaan komen – iets positiefs teweeg kan brengen.